Để hoàn thành một bức tranh đá quý là cả một quá trình kì công của người nghệ nhân, từ việc chuẩn bị nguyên liệu cho đến bước thực hiện, không phải lúc nào cũng dễ dàng. Bài viết sau đây chúng tôi xin giới thiệu với các bạn hai công đoạn chính của quá trình để có được những sản phẩm đòi hỏi sự tỉ mỉ và rất kiên nhẫn.
I. Khai thác đá quý
Chuẩn bị đá : Khác hẳn với chất so với đá ở Quỳ Hợp (Nghệ An) hay Ra Rì (ở Bắc Cạn), đá ở Lục Yên có tới hàng trăm màu sắc tự nhiên, không lẫn nhiều tạp chất, sắc tươi trong, rất phù hợp với yêu cầu, có đá dùng để làm đá phong thuỷ. Chính bởi vậy mà tranh đá quý Lục Yên thường đạt được độ sâu cần thiết cho những tác phẩm đòi hỏi tính nghệ thuật cao. Đá quý cũng được nhiều người đi tìm mua nhiều ngoài chợ, dễ dàng mua được theo "mớ". Trước khi có nghề tranh đá, loại đá này thường được bán cho dân dưới miền xuôi lên mua về để chế tác các đồ trang sức giá rẻ. Nhưng từ khi nghề làm tranh đá quý phát triển, thị trường tiêu thụ đá bán quý được mở rộng và từ đó thu nhập của người dân Lục yên cũng được nâng cao
II. Chuẩn bị nguyên liệu
- Giã và bào mòn đá : Khi có được những viên đá màu phù hợp, từ những hạt đá nhỏ bằng hạt đỗ hay to như quả táo, những người rắn tay cho đá vào cối sắt rồi dùng chày sắt giá liên tục tới khi đạt được độ mịn yêu cầu hay nhỏ li ti như hạt tấm.yên liệu
- Sàng lọc và phân loại đá : Đá thô sau khi được giã xong, được vét ra trải lên bàn, người thợ lại ngồi quanh, dùng kẹp gạn nhặt, phân loại từng loại đá màu với kích cỡ riêng.
III. Rắc tranh
- Vẽ mẫu : Trước khi rắc tranh, dựa vào bức tranh mẫu, người nghệ nhân sẽ vẽ trên nền mê ca, gỗ hay vải nhung tùy từng loại tranh bằng phấn màu hoặc bằng chì
- Lót nền : Để có được bức tranh chắc chắn và đẹp, người nghệ nhân phải rắc một lớp đá trắng (bột cẩm thạch) khắp mặt nền của tranh để lấp chỗ trống, tạo độ cứng chắc, bền và sáng cho tranh.
- Phối màu : Rắc bột đá để tạo hình khối. Tùy chi tiết mà chọn màu thích hợp, tùy độ đậm nhạt, hình khồi mà rắc lượng đá màu, đá hạt hay đá bột, đá hạt to hay nhỏ, rắc thưa hay mau.
I. Khai thác đá quý
Chuẩn bị đá : Khác hẳn với chất so với đá ở Quỳ Hợp (Nghệ An) hay Ra Rì (ở Bắc Cạn), đá ở Lục Yên có tới hàng trăm màu sắc tự nhiên, không lẫn nhiều tạp chất, sắc tươi trong, rất phù hợp với yêu cầu, có đá dùng để làm đá phong thuỷ. Chính bởi vậy mà tranh đá quý Lục Yên thường đạt được độ sâu cần thiết cho những tác phẩm đòi hỏi tính nghệ thuật cao. Đá quý cũng được nhiều người đi tìm mua nhiều ngoài chợ, dễ dàng mua được theo "mớ". Trước khi có nghề tranh đá, loại đá này thường được bán cho dân dưới miền xuôi lên mua về để chế tác các đồ trang sức giá rẻ. Nhưng từ khi nghề làm tranh đá quý phát triển, thị trường tiêu thụ đá bán quý được mở rộng và từ đó thu nhập của người dân Lục yên cũng được nâng cao
II. Chuẩn bị nguyên liệu
- Giã và bào mòn đá : Khi có được những viên đá màu phù hợp, từ những hạt đá nhỏ bằng hạt đỗ hay to như quả táo, những người rắn tay cho đá vào cối sắt rồi dùng chày sắt giá liên tục tới khi đạt được độ mịn yêu cầu hay nhỏ li ti như hạt tấm.yên liệu
- Sàng lọc và phân loại đá : Đá thô sau khi được giã xong, được vét ra trải lên bàn, người thợ lại ngồi quanh, dùng kẹp gạn nhặt, phân loại từng loại đá màu với kích cỡ riêng.
III. Rắc tranh
- Vẽ mẫu : Trước khi rắc tranh, dựa vào bức tranh mẫu, người nghệ nhân sẽ vẽ trên nền mê ca, gỗ hay vải nhung tùy từng loại tranh bằng phấn màu hoặc bằng chì
- Lót nền : Để có được bức tranh chắc chắn và đẹp, người nghệ nhân phải rắc một lớp đá trắng (bột cẩm thạch) khắp mặt nền của tranh để lấp chỗ trống, tạo độ cứng chắc, bền và sáng cho tranh.
- Phối màu : Rắc bột đá để tạo hình khối. Tùy chi tiết mà chọn màu thích hợp, tùy độ đậm nhạt, hình khồi mà rắc lượng đá màu, đá hạt hay đá bột, đá hạt to hay nhỏ, rắc thưa hay mau.
